به بازار خرید و فروش حیوانات اهلی، غیراهلی و حتی وحشی که اگر از دسته مار و عقرب هم باشند بعضی‌ها به آنها لقب حیوان خانگی می‌دهند، پا می‌گذارم؛ نمی‌دانم از دیدن این همه انسان عاشق‌پیشه نسبت به حیوانات ذوق‌زده شوم و لذت ببرم یا از فکر بردگی این زبانبستهها به ورطه کابوس‌های شبانه کشیده شوم.
به گزارش حکیم مهر به نقل از صمت، بردگی حیوانات در آغوش انسان‌ها چند شکل دارد؛ آنها که به پول نیاز دارند، آنها که اگرچه پولدارند اما با پرورش و فروش آنها سرگرم می‌شوند و آنها که ناامید از آدم‌ها به محبت‌هایی ازسوی سگ‌های وفادار، گربه‌های ملوس، سنجاب‌های کوچک، طوطی یا کاسکو‌های بلبل‌زبان و... نیاز دارند. البته بعضی‌ها هم تنها به نیت حمایت و محافظت، از این حیوانات نگهداری می‌کنند .
مرکز فروش پرنده و سگ
عشق در اینجا موج می‌زند. عشقی شاید یک‌طرفه از سوی انسان به حیوانات بازی‌گوش و زبان‌بسته‌هایی که امیدوارند اربابی مهربان نصیب‌شان شود. در قفس‌های کوچک یا در محفظه‌ای که به دور آن میله کشیده‌اند در معرض انتخاب خریداران قرار می‌گیرند. اگر هم گوشه‌گیری کنند، صاحبان‌شان آنها را به میان معرکه می‌کشند تا خوب دیده شوند. چندان دور نیست. از هر جای تهران که بخواهی به آنجا بروی بیشتر از ۱.۵ ساعت طول نمی‌کشد. بزرگراه آزادگان، بعد از خیابان خلیج‌فارس، باغ پرندگان. هم پرنده می‌فروشند و هم سگ. بین‌شان هم گاهی حیوانات دیگری مانند جوجه‌تیغی، میمون و... پیدا می‌شود .
بخش وسیعی از این محدوده جایی است که خانم‌ها تنهایی به آنجا ورود نمی‌کنند؛ چون آقایان عشق کفتر و... آنجا را به‌دست گرفته‌اند. از این‌رو من، همکار عکاسم و البته یکی از همکاران آقا با هم وارد این میدان پررمزوراز می‌شویم .
اینجا باید جمعه‌ها رفت و ما چند هفته‌ای را به انتظار یک جمعه مناسب بودیم. بعد از طی مسیری یک‌ساعته به محوطه رسیدیم. ابتدای محدوده تعدادی از مردان ۳۰ سال به بالا روی چمن نشسته‌اند و کفتر و خروس لاری و مانند آن می‌فروشند. جلوتر می‌رویم. فضای مناسبی نیست. پرنده‌ها در حال هلاکت از گرما هستند. جوجه‌اردکی، یک جوجه اردک کوچک‌تر که پیش‌تر مرده بود را به نوک گرفته و در حال قورت دادن آن است. جوجه‌اردک‌های دیگر هم سعی می‌کنند مقداری از آن را از نوک او بکشند و بخورند اما موفق نمی‌شوند. زمین خاکی است و هر فروشنده دور حیواناتی که می‌فروشد میله‌ای کشیده و یک تکه پارچه پاره بالای سر این محفظه انداخته است. پلیس اینجا حضور دارد. در آن سوی بزرگراه سگ‌ها در محیطی مانند پارک جنگلی به فروش می‌رسند .
نرخ‌های من‌درآوردی
هر کسی هر قیمتی دلش بخواهد روی این زبانبستهها می‌گذارد. یکی از فروشندگان توله سگ که نرخ ۴ میلیون تومان روی (به قولی) کالای جاندارش گذاشته فقط با شنیدن یک کلمه درخواست تخفیف می‌گوید: «من می‌گویم ۴ میلیون تومان اگر توانستم می‌فروشم و اگر نتوانستم آنقدر قیمتش را پایین می‌آورم تا فروخته شود. از صبح تا حالا (ساعت ۱۵) ۷ تا فروخته‌ام. بگذار این چهارتا مشتری برن بعد با هم چونه می‌زنیم.»
فروشنده‌ای دیگر اما نوع دیگری از توله‌سگ‌ها را فقط ۴۰۰ هزار تومان می‌فروشد. توله‌سگ ژرمن اما ۴ میلیون و ۵۰۰ تومان نرخ دارد. کفتر دانه‌ای حدود ۲۵ هزار تومان و حتی می‌توان چند تا از آنها را در کارتونی مقوایی که شبیه به بسته است، به‌طور یکجا خرید. یک کفتر گرگی را ۳۰ تومان نرخ می‌دهند. یکی می‌گوید «اینها نرخ‌شان به زیبا بودن‌شان نیست، بلکه به این است که وقتی می‌پرند چند ساعت بعد برمی‌گردند. هرچه بیشتر بپرند قیمت‌شان بیشتر است.»
کبوترهای نوک قناری نرخ‌هایی تا ۱۰۰ میلیون تومان هم دارند اما نرخ‌شان بر اساس زیبایی است. طوطی‌ها هم دنیایی دارند. یکی از فروشندگان مجاز نرخ آنها را از ۱۱ میلیون تومان به بالا می‌گوید. کاسکوهایش را هم از ۴ میلیون تومان به بالا می‌فروشد.
غذای این حیوانات هم بازار جدا و جذابی دارد. برای نمونه مخلوط کبوتر کیلویی ۴ هزار تومان و گاودانه ۵ هزار و ۵۰۰ تومان. قفس‌ها هم نرخ‌های متفاوتی دارند؛ ۱۵۰ هزار تومان، یک میلیون تومان و بزرگ‌ترین قفسی که من می‌بینم یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان نرخ دارد. این قفس‌ها ویژه پرندگان هستند. آبدون کفتر در بزرگ‌ترین اندازه‌اش ۴۰ هزار تومان است .
وقت عاشقی
یکی از فروشندگان نوعی کبوتر می‌گوید: «اینها که اینجا می‌بینید همه عاشق هستند. بعضی از آنها بسیار پولدارند. در میان‌شان رئیس بیمارستان و مبل‌ساز و... هم دارند. ما در فیلم هم بازی کرده‌ایم. همین‌جا فیلمبرداری شده است.» بعد هم نام ورزشکار معروفی را می‌آورد و به خاطر اینکه با او آشنا است احساس غرور می‌کند.
جایی دیگر از این منطقه اما سگ‌ها به فروش می‌رسند. دختر بچه‌ای ۱۰ساله با پدر و مادرش به اینجا آمده است. یکی از توله سگ‌ها را به‌دست می‌گیرد و نوازش می‌کند. هیچ‌کس نمی‌فهمد که چه اتفاقی می‌افتد اما یک‌مرتبه آن توله سگ را به خانم فروشنده پس می‌دهد و بی‌صدا گوله‌گوله اشک می‌ریزد. شاید برای اینکه کسی آن توله سگ را برایش نمی‌خرد یا شاید هم دلش سوخته که توله‌ها کنار مادرشان نیستند و قرار است یک به یک فروخته شوند. خانم جوان دیگری از صمیم قلب عاشق یکی از توله سگ‌ها می‌شود اما به علت اینکه آپارتمان‌نشین است و هنوز در خانواده پدری زندگی می‌کند و آنها مخالف نگهداری سگ هستند، با حزن زیادی از توله سگ زیبا جدا می‌شود.
آن طرف‌تر اما عده‌ای به دور چند سگ غول‌پیکر حلقه زده‌اند؛ سگ‌هایی وحشی و از نظر هیبت چشم‌گیر. یک‌مرتبه دو سگ غول‌پیکر به هم می‌پرند که جمعیت را هیجان‌زده می‌کنند و از آنجا که آنها در فضای باز و بدون حفاظ هستند کمی هم موجب ترس می‌شوند که صاحبان‌شان آنها را آرام می‌کنند. یک خروس جنگی می‌بینم که صاحبش آن را ۲۰۰ تومان خریده است. کرک‌‌وپری برایش نمانده اما مانند الماس برای صاحبش ارزش دارد. از آن چشم برنمی‌دارد و می‌گوید فروشی نیست .
تناقض !
قوانین درباره نگهداری از حیوانات متناقض است. به عنوان نمونه احمد خیری، سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرج چندوقت پیش بود که در گفت‌وگو با ایسنا اعلام کرد: «با توجه به دستور مقامات قضایی سگ‌گردانی در مکان‌های عمومی کرج ازجمله پارک‌ها ممنوع شده به همین دلیل به دنبال ساخت پارک حیوانات در منطقه باغستان کرج هستیم. در فضای این پارک شرایط تردد حیوانات خانگی ازجمله سگ‌ها فراهم می‌شود و صاحبان آنها بدون هیچ مشکل می‌توانند نسبت به گرداندن حیوانات خود اقدام کنند.»
این تنها نمونه‌ای از ضد و نقیض‌هایی است که در قانون‌گذاری‌ها و اقدامات و تصمیم‌گیری‌های کلان درباره حیوانات خانگی و صاحبان آنها وجود دارد. از یک‌سو سگ‌گردانی غیرمجاز می‌شود و از سوی دیگر پارکی برای حیوانات ازجمله سگ‌ها ساخته می‌شود. از یک‌سو خرید و فروش (بعضی از) حیوانات غیرقانونی است و از سویی در معرض دید عموم و در محله‌های شناخته شده همین‌جا، بیخ گوش‌مان خریده می‌شوند و به فروش می‌رسند. از یک‌سو مرکز فروش پرندگان در بزرگراه آزادگان ساخته می‌شود و از سوی دیگر در فاصله چند قدمی آن، باقی پرندگان در معرض آفتابی تند و کشنده له‌له سایه‌بانی یا مقداری از آب را می‌زنند و البته بسیاری از آنها هم به علت وضعیتی که می‌توان اصطلاح ازدحام جمعیت را بر آن گذاشت، در معرض تلفات و بلکه بهتر است بگویم هلاکت هستند. از یک‌سو خرید و فروش سنجاب غیرمجاز است و از سوی دیگر درست در کنار ایستگاه مترو تجریش جایی که همه چشم‌ها آنها را می‌بینند به فروش می‌رسد .
جایی برای نگهداری حیوانات خانگی مسافران
ورود به فصل تابستان و افزایش سفر در ایران، صنعت گردشگری و هتلداری ما را با مسئله‌ای درباره حیوانات خانگی مسافران روبه‌رو کرده است. مسافران به‌ویژه مسافران خارجی مسئله‌ای به نام «ممنوعیت ورود حیوانات خانگی به هتل‌ها» دارند. «گردشگری ایران حلال است.» این پاسخی بود که معاون گردشگری کشور در این‌باره به خبرنگار میزان داد. ولی تیموری، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی ادامه داد: به همراه بردن حیوانات خانگی در جهان مرسوم است اما بر اساس قوانین و مقررات و شرع نمی‌توانیم سگ را همراه خود به هتل‌ها ببریم .
تیموری در ادامه بیان کرد: خدمات گردشگری در داخل کشور بر اساس شرع و عرف ارائه می‌شود. خدمات گردشگری کشور خدمات حلال است. نمی‌توانیم کاری خلاف شرع و فتوای مراجع تقلید انجام دهیم. با توجه به وضعیت موجود و قوانین کشور امکان و اجازه ورود حیوانات خانگی مانند سگ را در هتل‌ها و سایر مراکز اقامتی نداریم. وی در ادامه در پاسخ به اینکه آیا قانون مصوب مبنی بر ممنوعیت ورود حیوانات خانگی به مراکز اقامتی و هتل‌ها وجود دارد یا خیر گفت: قانون مصوب نداریم، ولی در قانون ما نوشته شده است هر اقدامی تا جایی امکان‌پذیر است که مطابق با شرع شناخته شود. چیزی که در شرع ما توصیه نشده و مغایرت با شرع داشته باشد را نمی‌توانیم اجرا کنیم .
تیموری همچنین به این پرسش که گردشگرانی که با حیوان خانگی خود به سفر می‌روند باید چه کنند، اینگونه پاسخ داد: باید مرکزی برای نگهداری این حیوانات در هتل‌ها تعبیه شود .
سرنوشت حیوانات خانگی بعد از بازداشت
این‌روزها سگ‌گردانی در معابر و کوچه‌ها تخلف به‌شمار می‌رود و در صورت مشاهده پلیس، با صاحبان برخورد و حیوانات از آنان گرفته می‌شوند، اما شاید کمترکسی به سرنوشت این حیوانات بعد از بازداشت فکر کند. فرمانده انتظامی تهران بزرگ در مصاحبه‌ای با بیان اینکه برخی افراد با آوردن سگ به معابر عمومی باعث ایجاد ترس و دلهره برای شهروندان شده‌اند، عنوان کرده که پلیس با دریافت مجوز از دادستان تهران با افرادی که در اماکن عمومی مانند پارک‌ها سگ‌گردانی می‌کنند، برخورد خواهد کرد.
برنا در گزارشی نوشت: پس از صدور این دستور که پشت آن دستوری قضایی نیز وجود دارد، بازداشت سگ‌های خانگی که از خانه خارج می‌شوند و گرفتن آنها از صاحب‌شان در تهران آغاز شده و بازداشتگاه‌های پلیس امنیت اجتماعی از سگ‌های خانگی با نژادهای مختلف پر شده است. اما متاسفانه کمترکسی به سرنوشت سگ‌های خانگی که از صاحبان‌شان جدا می‌شوند فکر می‌کند. این دستور در حالی به شکل جدی‌تر در شهر اجرایی شده است که پیش از صدور آن، حیوانات خانگی وجود داشتند و زندگی می‌کردند و این حیوانات نیاز به نفس کشیدن بیرون از چاردیواری خانه‌ها را هم دارند و با توجه به اینکه حیوانات خانگی هستند، به‌راحتی نمی‌شود آنها را در طبیعت رها کرد.
عبدالکریم حسین‌زاده، نایب‌رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس در این‌باره گفت: موضوع حمایت از حیوانات در این قضیه مطرح است. بیرون آوردن حیوانات از خانه و گرداندن آنها در سطح شهر یک موضوع است و سرنوشت حیواناتی که از صاحبان‌شان گرفته می‌شوند هم موضوع دیگری است. باید ببینیم کسانی که حکم برای بازداشت این حیوانات صادر می‌کنند، آیا مراکزی برای نگهداری‌شان ایجاد کرده‌اند یا خیر .
ارج و قرب حیوانات خانگی در دیگر کشورها
حیوانات خانگی را چه عضوی از خانواده بخوانیم و چه آنها را نوعی برده اسیر شده به چنگال آدم‌های خودخواه بدانیم، به هر حال در طول تاریخ در زندگی‌های سنتی و مدرن، در خانه ایرانی‌ها و سایر ملل حضور داشته‌اند، دارند و البته پیش‌بینی می‌شود که حالا حالا‌ها هم خواهند داشت. با این تفاوت که حقوق این حیوانات در هر خانه یا هر کشوری متفاوت است. به عنوان نمونه، فروشگاهی در برزیل سامانه و نرم‌افزاری را راه‌اندازی کرده که حیوانات‌خانگی به وسیله آن می‌توانند غذا و مایحتاج خود را به این فروشگاه سفارش دهند و سپس آن را تحویل بگیرند.
به گزارش حکیم مهر به نقل از آدیتی‌سنترال، ابتدا شناسه‌ا‌ی ماتریسی از صورت حیوان در سامانه فروشگاه آنلاین تهیه می‌شود، سپس برای نمونه، حیوان گرسنه یاد می‌گیرد که اگر غذایش تمام شد، جلوی دوربین آنلاین خانه برود و فروشگاه یاد‌شده برایش غذا بفرستد.
در بعضی از کشورها حتی به حیوانات خانگی ارثیه می‌رسد و گاه دیده شده که حتی پس از مرگ صاحب‌شان املاک و خدمه دارند. برای نمونه ثروتمندترین سگ جهان یک ژرمن شفرد به نام گونتر است. گونتر سوم، سگی از نژاد ژرمن شفرد بود که بعد از مرگ صاحبش، کارلوتا لیبنشتاین در سال ۱۹۹۲میلادی که یک کنتس آلمانی بود، ۶۵ میلیون دلار به آن ارث رسید. کسانی که کار اداره ارثیه این سگ را برعهده داشتند، این پول را سرمایه‌گذاری و به ۳۷۵ میلیون دلار تبدیل کردند. این سرمایه هم درنهایت به پسر گونتر یعنی گونتر چهارم رسید. گونتر چهارم و گروهی که مسئول تربیت و نگهداری از آن هستند، از این پول برای خرید بهترین عمارت‌ها و ویلاها در سراسر جهان استفاده کرده‌اند .
