تا چند ماه پیش هیچ کس فکرش را نمی‌کرد که در خراسان جنوبی که یکی از مراکز اصلی تولید تخم مرغ در کشور است، یک بیماری حتی مهم تر از کرونا بر آن سایه افکند و نتوانی در بازارهایش یک شانه تخم مرغ بی دردسر بیابی. می‌گردی و می‌گردی اما دریغ از یک شانه تخم مرغ.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، بازارها را می‌گردم، از عمده فروشی به خرده فروشی و از خرده فروشی به بازارهای روز بیرجند سر می‌زنم برای پیدا کردن یک کالای اساسی؛ تخم مرغ. مسئولان مدام اعلام می‌کنند که مشکل تامین و تولید تخم مرغ وجود ندارد و شهروندان در این زمینه دغدغه‌ای نداشته باشند، اما در بازارها که می‌گردی انگار سراغ طلایی نایاب را از فروشنده می‌گیری.
چند هفته‌ای است که یک بیماری نفس گیر وارد استان شده به نام آنفلوانزای فوق حاد پرندگان و شاید این باشد دلیل تمام این کمبودها، اما نکته ققابل تامل اینجاست که خراسان جنوبی با حجم تولید بیش از مصرف که حتی بازارهای استان‌های مجاور را دنی در این سال‌ها تامین می‌کرده نباید با وجود حتی بیماری نیز به این سطح از کمبود و عدم دسترسی مردم برسد.
نمی‌دانم مشکل از فروشندگان است یا تولیدکنندگان؛ مشکل از عرضه کنندکان است یا این بیماری مهلک که گویی در خراسان جنوبی بیشتر از سایر استان‌ها خبر ساز و پردردسر شده، اما هر چه که هست اکنون بازار تخم مرغ در استان خوب نیست، جدا از اینکه نمی‌توانی آن را بیابی، قیمتش نیز از هر مغازه به آن مغازه تغییر می‌کند، تفاوت قیمتی در شهرستان‌های مختلف استان نیز فاصله از زمین تا آسمان است؛ انگار هر کس در این آشفته بازار بیماری که خراسان جنوبی درگیرش شده بر اسب مراد خویش می‌تازد.
زیر و رو کردن مغازه ها برای پیدا کردن یک شانه تخم مرغ
اکبری، یکی از شهروندان می‌گئوید: برای خرید تخم مرغ سوپرها و هایپر مارکت‌های زیادی را زیر و رو کردم اما نیافتم تا اینکه دست آخر در یک فروشگاه زنجیره‌ای آن هم به مقدار کم توانستم خرید کنم.
وی افزود: علاوه بر توزیع نامناسب، قیمت تخم مرغ از بالا تا پایین شهر و در عمده فروشی‌ها یا سوپرمارکت‌ها متفاوت است که این جای ابهام دارد.
وی با اشاره به اینکه استفاده از تخم مرغ محلی که پیش از این مصرف ما بود با توجه به شیوع بیماری آنفلوآنزا درست نیست، بیان کرد: به نظر می‌رسد عده‌ای از این شرایط دارند به نفع خودشان بهره برداری می‌کنند که این امر مطلوب نیست.
این شهروند بیان کرد: نمی‌شود هر روز یک کالا گران شود و یا در توزیع مشکلی پیش آید، این گونه حتی مردم نمی‌توانند کالای اساسی را سر سفره خود بیاورد.
اکبری اظهار کرد: آنچه مسلم است این است که به هیچ عنوان ظارت دقیقی وجود ندارند و این امر مردم را در دراز مدت با مشکل مواجه خواهد ساخت؛ مسئولان می‌گویند در زمان کرونا خود را تقویت کنید اما جالب اینجاست که ما حتی نمی‌توانیم یک تخم مرغ ساده بخریم.
تخم مرغ‌ها کم است و پاسخگوی نیاز مصرف کننده نیست
یکی از فروشندگان بیرجندی به ایسنا می‌گوید: برای تهیه تخم مرغ بسیار پیگیری کردم و پس از پیگیری‌های مکرر، توانستم یک کارتن را بگیرم که پاسخگوی نیاز مشتریان نیست.
وی از سودجویی برخی از افراد از این شرایط خبر می‌دهد و می‌گوید: برخی از عاملان توزیع به دلیل رکمیاب شدن تخم مرغ، آن را به قیمت گزاف به قنادی‌ها می‌فروشند که همین امر یکی از عوامل در کمیاب شدن تخم مرغ است.
سودجویی در این اوضاع!
یکی دیگر از فروشندگان با بیان اینکه در گذشته براساس تقاضا تخم مرغ در اختیار فروشندگان قرار می‌گرفت، افزود: متاسفانه چندین روز است برای تأمین تخم مرغ به عامل توزیع تماس می گیرم اما جوابی نمی‌گیرم و این یعنی کنار گذاشتن عده‌ای از فرئشندگان و فروش تخم مرغ به افرادی که سود بیشتر نصیبشان کند.
وی بیان کرد: علاوه بر این، برخی عاملان فروش، تقاضای قیمت بالاتری می‌کنند که این امر برای فروئشنده نمی‌صرفد؛ بنابراین از خرید منصرف می‌شود.
برای پیدا کردن سرنخ‌های این کمبود یا توزیع نامناسب به سراغ مسئولان امر رفتیم، اما متاسفانه بعضی توپ مشکلات را در زمین توزیع و برخی دیگر در زمین تولید انداختند.
تولید بیش از نیاز
احمد بیکس، معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: مرغداران مکلف بودند 30 درصد تخم مرغ تولیدی خود را به ستاد تنظیم بازار تحویل دهند، اما اکنون برای حل مشکلات پیش رو بر اساس دان تحویلی به مرغدار 100 درصد تخم مرغ‌ها باید به ستاد تنظیم بازار تحویل شود.
وی با بیان اینکه از دو هفته گذشته این شیوه نامه محرز و به شهرستان ها هم برای اجرا ابلاغ شده است، افزود: در خراسان جنوبی بیش از 42 تن تخم مرغ تولید می‌شود، در حالی که شهروندان بیش از 18 تن مصرف می‌کنند.
معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه در استان کمبود تخم مرغ وجود ندارد، اظهار کرد: با توجه به شیوع بیماری آنفلوآنزا و ایجاد رعب و ترس بین مرغداران تعداد مراکز عرضه تخم مرغ در بیرجند از سه مرکز به 5 مرکز افزایش یافته است و این مراکز هم در حال تجهیز هستند و امید است به کاهش ترس و رعب مرغداران مشکل حمل و توزیع تخم مرغ مرتفع شود.
بیکس ادامه داد: حمل و خروج تخم مرغ از شهرستان‌های دارای واحد مرغداری به عهده فرمانداران قرار گرفته است و در صورت تولید مازاد بر نیاز، امکان صادرات و خروج تخم مرغ به دیگر نقاط استان و کشور با رعایت پروتکل‌های بهداشتی با مجوز دامپزشکی وجود دارد.
وی افزود: برای حل مشکلات پیش رو، مرغداران مکلف شدند در ساعات مختلف از روز اقدام به تحویل تخم مرغ تولیدی خود به مراکز کنند تا بین ماشین آلات، رانندگان و ... واحدهای مرغداری تداخل کمتر شده و احتمال آلودگی کاهش یابد.
در بررسی‌ها باخبر شدیم، مرغداران از ورود آلودگی احتمالی توسط ماشین آلات به مرغداری‌ها واهمه دارند و به همین علت اجازه ورود ماشین آلات مختلف را به داخل مرغداری‌ها برای بارگیری و حمل و نقل تخم مرغ را نمی‌دهند.
معدوم سازی حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار قطعه انواع پرنده
«دکتر محمد اصغر زاده»، مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی نیز از معدوم سازی حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار قطعه انواع پرنده در خراسان جنوبی تاکنون خبر داد و گفت: اکنون خروج تخم مرغ از استان ممنوع است.
وی با بیان اینکه اکنون هیچ مشکلی برای تامین مرغ و تخم مرغ در استان وجود ندارد و مصرف استان تامین می‌شود، افزود: در حال حاضر ۱۰ واحد تخم گذار در بیرجند فعال بوده که روزانه بیش از ۱۵ تن تولید دارند.
مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی با بیان اینکه برای توزیع کالا از تمام واحدهای مرغ تخم گذار به صورت روزانه نظارت انجام می‌شود، تصریح کرد: در دی ماه سال جاری در ۱۲۹ واحد با ظرفیت دو میلیون قطعه جوجه‌ریزی انجام شده است که به همین علت، در تامین گوشت مورد نیاز در اسفند ماه مشکلی وجود ندارد.
تخم مرغ از استان خارج نمی‌شود
وی گفت: در حال حاضر خروج تخم مرغ از استان ممنوع است و مرغداران نمی‌توانند بدون مجوز مرغ را از استان خارج کنند که این تصمیم در راستای رفع مشکلات بازار استان گرفته شده است.
مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی با بیان اینکه پیگیری‌هایی با سازمان دامپزشکی کشور صورت گرفته تا مجوز جوجه‌ریزی برای مرغداری‌های تا شعاع ۱۰ کیلومتری در مرغداری‌هایی که آلوده بودند، گرفته شود، تصریح کرد: مطمئنا با جوجه‌ریزی مرغداری‌ها نظارت‌ها تشدید خواهد شد که امیدواریم این نظارت‌ها رضایت‌بخش مردم در عرضه و تقاضا را به دنبال داشته باشد.
قیمت تخم مرغ بیش از 15 هزار تومان نشود
«علی تهوری»، معاون بازرسی و حمایت از مصرف کنندگان سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی نیز چندی پیش گفت: با عرضه‌کنندگان تخم مرغ به قیمت بیشتر از ۱۵ هزار تومان برخورد می‌شود.
وی با تاکید بر رعایت قیمت تخم مرغ به قیمت حداکثر ۱۵ هزار تومان برای مصرف کننده در واحدهای صنفی، اظهار کرد: عمده فروشان تخم مرغ موظف هستند لیست توزیع روزانه خود را جهت نظارت بر شبکه توزیع به بازرسان معاونت بازرسی وحمایت از مصرف کنندگان سازمان ارائه کنند.
تهوری افزود: بازرسان این سازمان بصورت ویژه و در قالب تیم‌های تخصصی و گشت‌های مشترک واحدهای عمده فروشی و خرده فروشی مورد رصد و بازرسی قرار می‌دهند.
وی ادامه داد: واحدهای خرده فروشی ملزم به ارائه فاکتور خرید به بازرسان و صدور فاکتور یا صورت حساب فروش در صورت در خواست مشتری به مصرف کننده هستند.
تهوری در خصوص اعلام برخی از شهروندان مبنی بر کمبود تخم مرغ در سطح بازار اظهار کرد: مسئولیت تولید و تامین تا مرحله عمده فروشی بر عهده سازمان جهاد کشاورزی است که مراتب به سازمان مربوطه اعلام و در حال پیگیری است.
وی از هم استانی‌ها خواست در صورت مشاهده هر گونه گران فروشی و عرضه تخم مرغ بیش از ۱۵ هزار تومان موارد را به سامانه ۱۲۴ سازمان اعلام کنند.
افزایش مراکز فروش تخم مرغ
«الیاس جویبان»، معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی نیزاعلام کرد: برای تامین تخم مرغ مراکز فروش را در مرکز استان به پنج مرکز و در شهرستان‌ها هر کدام یک مرکز افزایش دادیم و در حال حاضر تخم مرغ در استان با قیمت کیلویی ۱۷ هزار تومان قابل دسترسی است.
وی افزود: برای مدیریت تامین گوشت مرغ و تخم مرغ از ابتدای امسال ۲۸ هزار تن جو، ۲۶ هزار تن ذرت و ۲۵ هزار تن سویا از ذخایر استان تامین و هزار و ۲۶۰ تن مرغ منجمد توزیع شده و در حال پیگیری برای سهمیه جدید هستیم.
جویبان اظهار کرد: طرح تشدید نظارت بر بازار هر سال از ۱۵ اسفند ماه آغاز می‌شد، اما امسال با توجه به شرایط خاص یک ماه زودتر و از ۱۵ بهمن آغاز می‌شود.
توزیع عادلانه در اولویت قرار گیرد
«حمید ملانوری»، استاندار خراسان جنوبی نیز هفته گذشته در نشست کمیسیون تنظیم بازار استان گفت: کالاهای اساسی مورد نیاز مردم در استان تامین شده و آنچه مهم این است که توزیع باید عادلانه و کالا در دسترس مردم باشد.
وبی افزود: همه ما به عنوان کارگزاران نظام باید تلاش کنیم که با برنامه‌ریزی دقیق، منسجم و هماهنگ برای تنظیم بازار، کالای مورد نیاز به‌درستی و به‌موقع تامین شود و سپس عادلانه و با قیمت قانونی به دست مردم برسد.
وی بیان کرد: براساس آمار و گزارش‌های سازمان صنعت، معدن و تجارت، مقدار اقلامی که تاکنون تهیه و توزیع شده، کم نیست و می‌تواند نیاز استان را تامین کند، اما آنچه در این زمینه مهم است، توزیع عادلانه کالاها و کنترل شرایط برای جلوگیری از بروز تخلف است.
استاندار خراسان جنوبی گفت: تخلف در برخی حوزه‌ها بخش قابل توجهی از نیاز مردم را با مشکل مواجه می‌کند که باید نظارت‌ها با قوت بیشتری صورت گیرد و حوزه‌هایی مانند جهاد کشاورزی، تعاون روستایی، تعزیرات حکومتی، دهیاری‌ها و شوراها در مواقع خاص به میدان بیایند تا قدرت نظارت‌ها افزایش یابد.
وی با تاکید بر ضرورت تامین کالاهای اساسی از جمله برنج، روغن، شکر، مرغ و تخم مرغ که مورد نیاز عموم مردم است، گفت: باید دقت شود که این اقلام به اندازه نیاز تامین شود و توزیع آنها نیز به گونه‌ای باشد که به آسانی در دسترس همه قرار گیرد.
تاکید بر قیمت‌گذاری مناسب کالا و تعیین سهم درست برای مردم
استاندار خراسان جنوبی به موضوع قیمت‌گذاری کالا اشاره کرد و افزود: در این زمینه باید با نظارت‌های مستمر، قوی و قاطعانه، تخلف‌ها را به حداقل ممکن برسانیم.
وی بر هماهنگی دستگاه‌های متولی در تامین اقلام اساسی و تنظیم بازار تاکید کرد و گفت: با انسجام در توزیع و نظارت باید نیاز مردم مرتفع شود که این مهم نیازمند برنامه‌ریزی دقیق است و کمیت مهم نیست اما کالای اساسی باید به اندازه نیاز مردم تامین شود.
وی گفت: تولیدکننده با توجه به وضعیت اقتصادی باید مورد حمایت قرار گیرد و باید در نظر داشته باشیم که گاهی از تحکم اداری در جایی که به نفع مردم است، استفاده شود.
استاندار خراسان جنوبی بیان کرد: خراسان جنوبی از تولیدکنندگان عمده مرغ و تخم مرغ در کشور است اما در شرایط موجود، اولویت با بازار استان است که باید با حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده در بازار ثبات ایجاد کنیم.
ملانوری به موضوع نظارت بر عملکرد کشتارگاه‌ها و ارتباط تولیدکنندگان با این واحدها اشاره کرد و افزود: اقداماتی از جمله جوجه‌ریزی در واحدهای مرغداری و جلوگیری از خروج مرغ و تخم مرغ استان در کنترل شرایط موثر بوده و در ادامه نیازمند مدیریت است؛ در زمینه جوجه‌ریزی مرغداری‌ها نیز مدیریت به گونه‌ای باشد که کسری پیش رو جبران شود.
شیوه توزیع اشکال دارد
«حجت‌الاسلام ابراهیم حمیدی» رئیس کل دادگستری خراسان‌جنوبی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: علی‌رغم همه اقدامات مثبت صورت گرفته باز هم باید نظارت‌ها افزایش یابد که این نظارت‌ها هم باید بر کالاهای تولیدی در استان چون مرغ و تخم مرغ و هم بر کالاهای ورودی به استان چون روغن صورت گیرد.
وی ادامه داد: در مورد کالاهایی مانند روغن، ما با کمبود کالا رو به رو نیستیم بلکه متأسفانه در این میان در زمینه توزیع مشکلاتی وجود دارد.
وی با تاکید بر اینکه نظارت دستگاه‌های ذیربط در استان با توجه به بروز برخی مشکلات در روند توزیع اقلام ضروری افزایش یابد، تصریح کرد: پیرامون کالاهایی مانند روغن کمبود نداریم، بلکه شیوه توزیع اشکال دارد.
رئیس کل دادگستری خراسان‌جنوبی بیان کرد: قوه قضائیه نسبت به عملکرد بسیاری از دستگاه‌ها مطالبه‌گر است و به عنوان یک نهاد مطالبه‌گر خود باید بهترین الگو در خدمت‌رسانی به مردم باشد.
حمیدی ادامه داد: سازمان بازرسی باید بر عملکرد سازمان‌های مرتبط چون جهاد کشاورزی، دامپزشکی، نظام دامپزشکی و … نظارت کافی داشته باشد تا مشکلات مردم در این زمینه‌ها به حداقل ممکن برسد.
وی بیان کرد: لازم است سازمان تعزیرات نیز بر توزیع کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم در مغازه‌ها و فروشگاه‌های سطح شهر به صورت مستمر نظارت کند.
چند ماهی است که بازار تخم مرغ پر پیچ و خم شده و گویی تخم مرغ از دست مصرف کننده می‌لغزد، شهری که خود در تولید مرغ و تخم مرغ پیشتاز در کشور است و روزی بازارهایش پر از تخم‌مرغ بودند، اکنون رنگ این کالای مهم را به خود نمی‌بیند. بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان و معدوم سازی پرندگان و در کنار آن، ترس مرغداران از ادامه یا شروع فعالیت همه بر مشکلات این بازار دامن زده است. در بررسی‌ها مشخص شد شیوه توزیع و شاید نظارت اشکال دارد، آن قدر اشکال که در منطقه‌ای از شهر تخم مرغ را می‌یابی و در منطقه دیگر انگار کالایی غیرقابل دسترس را از فروشنده طلب می‌کنی، فروشنده‌ای که دائما جوابش این است: " فعلا نداریم".
