مهمترین مسئله مسئولین فنی بهداشتی دامپزشکی فراتر از حقوق و مزایا، امنیت شغلی است/ ضرورت رتبه‌بندی واحدها و استخدام مسئول فنی بهداشتی بر اساس رتبه‌بندی

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: چندی پیش بود که رئیس نظام دامپزشکی استان تهران طی حکمی «دکتر فرهاد ولی‌زاده» را به‌عنوان دبیر کارگروه امور مسئولین فنی و بهداشتی مراکز موضوع ماده ۱۹ آیین‌نامه نظارت بهداشتی دامپزشکی استان تهران منصوب کرد. این انتصاب بهانه‌ای شد تا به سراغ دکتر ولی‌زاده برویم و از برنامه‌های آینده او برای بهبود شرایط کاری مسئولین فنی بهداشتی بپرسیم.

از نظر وی تشکیل کارگروه یک قدم بسیار مثبت است چون همکاران مسئول فنی بهداشتی پیش از این علی‌رغم مسئولیت‌های بهداشتی، هیچ جایگاه و اتاق فکری نداشتند: «این دبیرخانه به مثابه یک پل ارتباطی بین مسئولین فنی بهداشتی، اداره کل دامپزشکی، نظام دامپزشکی و طرف‌های کارفرمایی و سایر ارگان‌ها خواهد بود.»

دکتر ولی‌زاده معتقد است که مهمترین مسئله مسئولین بهداشتی فراتر از حقوق و مزایا، امنیت و جایگاه شغلی اوست چرا که مسئولیت بهداشتی فرآورده‌های خامی دامی از مزرعه تا سفره مردم به نمایندگی از سازمان دامپزشکی به عهده این عزیزان است. کمااینکه یک همکار مسئول فنی بهداشتی که در این حوزه کار و کسب تجربه و مهارت کرده، نمی‌داند که یک سال بعد آیا قراردادش تمدید خواهد شد یا نه؟ و اگر تمدید نشود چه خواهد شد و شغل جایگزینش چه خواهد بود؟

از نظر او مسئول فنی بهداشتی نماینده نظارتی حاکمیت در کارخانه‌هایی است که مسئول تامین غذای مردم هستند و بالاخره روزی فرا خواهد رسید که این همکاران به لحاظ مسئولیت بهداشتی سنگینی که دارند، با صاحبین صنایع در مقاطع مختلف رو در روی هم قرار خواهند گرفت و در این مقاطع این همکاران باید بین منافع به اصطلاح کارفرما و سلامت تغذیه مردم یکی را انتخاب کنند.

دکتر ولی‌زاده تصریح می‌کند: «از آن‌جایی که متاسفانه در حال حاضر رابطه بین مسئولین فنی بهداشتی با صاحبین صنایع یک رابطه کارگری و کارفرمایی است و حقوق این ناظرین بهداشتی از طرف کارفرما پرداخت می‌شود، جواب این سؤال را که این مسئول فنی بهداشتی در بزنگاه‌های بین سلامت مردم و منافع به اصطلاح کارفرما، کدام را باید انتخاب کند، به عهده مخاطبین شما می‌گذارم که اگر جای این همکار ما باشند، کدام را انتخاب می‌کنند؟ بیکار شدن یا سلامت و بهداشت غذای مردم؟ فکر کنید ما پلیسی هستیم که سر چهارراه ایستاده‌ایم و ضمن اینکه به یک راننده متخلف یک برگه جریمه صادر می‌کنیم، بعد یک دستگاه کارت‌خوان دربیاوریم و بگوییم که حق نظارت ما را هم کارت بکش!! چقدر خنده‌دار است؟»

حکیم مهر:‌ آقای دکتر، لطفا کمی از خودتان برای ما بگویید.

بنده ورودی سال ۷۵ دانشگاه ارومیه هستم و در سال ۸۱ فارغ‌التحصیل شدم. پیش از این، رئیس دوره سوم شورای نظام دامپزشکی زنجان بودم و تقریبا از ابتدای فرآیند تصویب ماده ۱۹ در سال 88 در مراحل مختلف آن حضور داشتم. در فرآیند تاسیس شرکت نظام سبز سلامت که به فاصله چند ماه بعد از آن تصویب و روی کار آمد هم حضور داشتم. حدود ۲ سال هم به‌عنوان دبیر انجمن کشتارگاه‌های طیور کشور بودم و در حال حاضر به‌عنوان مسئول فنی بهداشتی در یکی از واحدهای بسته‌بندی تهران مشغول به کار هستم. با توجه به اینکه از اول در فرآیند ماده 18 و 19 بودم، به درخواست رئیس نظام دامپزشکی استان تهران جناب آقای دکتر سلامتی قرار شد دبیرخانه کارگروه ماده ۱۹ را راه‌اندازی کنیم.

حکیم مهر: فلسفه تشکیل این دبیرخانه چیست و چه کمک‌هایی می‌تواند به صنف مسئولین فنی بهداشتی بکند؟

همانطوری که در حکم صادر آمده، ۳ سرفصل به عنوان وظایف این دبیرخانه تعریف شده که مهمترین آن همان قطع ارتباط مالی یا همان ماده 19 است و دو سرفصل دیگر، یکی انجام بهینه کنترل بهداشتی در مراکز تحت نظارت بهداشتی موضوع بند 2 آئین‌نامه نظارت بهداشتی دامپزشکی است و دیگری نظارت بر حسن انجام کار مسئولین فنی بهداشتی.

ما در حوزه نظارت بر حسن انجام کار همکاران با چند معضل بزرگ و عجیب مواجه هستیم که مهمترین آنها یکی به اصطلاح مدرک یا مهرفروشی است؛ به این صورت که برخی همکاران به رقم‌های بسیار پایین مدرک و مهر خود را بدون حضور فیزیکی در اختیار صاحبین صنایع می‌گذارند و دیگری همکارانی است که با رقم‌های پایین‌تر از تعرفه مشغول به‌کار می‌شوند. در هر مقطعی به این تخلفات برسیم، در تایید صلاحیت‌های بعدی مد نظر قرار گرفته و از طریق هیات‌های بدوی انتظامی برخورد خواهد شد.

تشکیل کارگروه یک اقدام لازم بود و به نظر من خیلی وقت پیش می‌بایست این دبیرخانه شکل می‌گرفت، چون همکاران مسئول فنی بهداشتی همان‌طوری‌که قبلا هم عرض کردم هیچ اتاق فکر و جایگاهی نداشتند. این دبیرخانه به مثابه یک پل ارتباطی بین مسئولین فنی بهداشتی، اداره کل، نظام دامپزشکی و طرف‌های کارفرمایی و سایر ارگان‌های ذی‌ربط خواهد بود.

برای شروع این طرح در استان تهران، تعاملات بسیار خوبی مبنی بر اجرای ماده ۱۹ با اداره کل دامپزشکی استان تهران انجام شده است. آخرین ویرایش ماده ۱۹ هم جهت اجرا از طریق سازمان دامپزشکی کشور ابلاغ شده و ما سعی خواهیم کرد که ماده ۱۹ و قطع ارتباط مالی مستقیم مسئولین فنی بهداشتی با کارفرمایان را در فضای تعامل، همکاری و قانونمند اجرایی کنیم. البته از دید همکاران کاستی‌هایی در این دستورالعمل وجود دارد اما از دید من می‌توان با همین دستورالعمل صادره بخشی از خواسته‌های همکاران را برآورده کرد و مهم این است که تصمیم واقعی بر اجرای این دستورالعمل گرفته شده است.

حکیم مهر:‌ الان در کدام مرحله هستید؟

تاسیس این دبیرخانه حدود یک هفته است که صورت گرفته ولی اجرای ماده 19 در استان با اختیاراتی که نظام استان تهران از سازمان نظام دامپزشکی کشور بخصوص در حوزه نحوه تبادلات مالی گرفته، به‌سرعت در حال انجام است و ما هم در طی این هفته اولین جلسه کارگروه را با حضور همکاران صاحب نظر و  فعال در این عرصه برگزار خواهیم کرد و نقطه نظرات و راهکارهای پیشنهادی را در اختیار شورای نظام دامپزشکی استان قرار خواهیم داد و ان‌شاءالله بعد از تعیین اعضای گروه وارد فاز اجرایی خواهیم شد.

حکیم مهر: واکنش همکاران در طی این مدت که از تاسیس دبیرخانه می گذرد، چیست؟

واقعیت این است که در طی حدود 12 سال گذشته همکاران تغییر ملموسی را از طریق این دستورالعمل در کار و زندگی شخصی خود شاهد نبودند و متاسفانه کمی فضای یأس و ناامیدی داریم و اکثرا به این شغل به عنوان یک شغل موقت می‌نگرند، ولی من به جرأت می‌توانم بگویم این فضایی که حالا به‌وجود آمده در طی 12 سال گذشته واقعا وجود نداشت و سازمان دامپزشکی به اندازه نظام دامپزشکی خواهان اجرایی شدن این دستورالعمل است و این خیلی خوب است و ما باید از این فضای تعامل به نحو احسن استفاده کنیم.

یکی از شاخصه‌های این دبیرخانه ایجاد کارگروه‌های تخصصی مسئولین بهداشتی جداگانه برای هر صنف خواهد بود و به طور مثال کارگروه کشتارگاه‌های طیور، کشتارگاه‌های دام، شرکت‌های بسته‌بندی، سردخانه‌ها، فروشگاه‌های بزرگ و... مسائل مربوط به هر صنف به شکل جداگانه و فازبندی شده بررسی خواهد شد. شاید مشکلی که همکاری که در شرکت بسته‌بندی دارد با مشکلی که همکار ما در فروشگاه زنجیره‌ای یا کشتارگاه دام دارد، فرق ‌کند. نظرات، مشکلات و راهکارها در کارگروه ها بررسی، جمع‌آوری و از طریق دبیرخانه به دبیرخانه شورای نظام دامپزشکی استان ارائه خواهد شد تا بر اساس اطلاعاتی که ارایه می شود، تصمیم‌گیری شود.

حکیم مهر: در حال حاضر اولویت اول چیست؟

به نظر من اولویت اصلی ایجاد فضای تفاهم، همکاری و قانون‌مداری مابین سازمان دامپزشکی در رأس هرم و نظام دامپزشکی، همکاران مسئول فنی بهداشتی و صاحبین صنایع، تولید و توزیع‌کنندگان می‌باشد. باید قبول کرد که هزینه نظارت بهداشتی هم مثل هزینه آب، برق، گاز است و باید هر سال طبق تعرفه‌های ابلاغی پرداخت شود. اولویت بعدی ما برگرداندن روح اعتماد اعضای نظام دامپزشکی به خانه خود یعنی شورای نظام دامپزشکی است که در حال حاضر متاسفانه در پایین‌ترین حد رضایت‌مندی هستیم و سند من بر این ادعا همان نظرسنجی است که سال گذشته پایگاه خبری حکیم مهر انجام داد.

حکیم مهر: مسئولین فنی بهداشتی با چه مشکلات دیگری روبرو هستند؟

به نظر من بزرگترین مشکل همکاران قدیمی و آگاه به قوانین و مقرارات، استرس مسئولیت و بار سنگینی است که سازمان دامپزشکی با اخذ تعهد‌های سفت و محکم و البته محضری به عهده مسئولین فنی بهداشتی گذاشته است، به‌طوری‌که از لحاظ حقوقی مسئول هر اتفاق خلاف بهداشتی در واحدهای تحت نظارت در هر مقطعی از شبانه‌روز به عهده مسئول بهداشتی است. فکر کنید اگر در یک واحد بعد از ساعت کاری تخلفی صورت بگیرد و این تخلف در روزهای آتی مشخص شود، مسئول فنی بهداشتی چطور می‌تواند ثابت کند که مثلا این تخلف شب یا در زمانی که او حضور نداشته است، صورت گرفته است؟ برای حل این معضل باید یا سالن‌ها و خط تولید بعد اتمام کار پلمپ شوند یا تعداد شیفت‌های کاری همکاران را زیاد یا شبانه‌روزی کنند. متاسفانه بین مسئولیت و حقوق تعیین شده هیچ سنخیتی وجود ندارد، کما اینکه متاسفانه بیش از 80 درصد اعضا حقوق مصوب را هم دریافت نمی‌کنند.

به جز تعداد معدوی از شرکت‌های برند که ارزش و اهمیت کار را می‌دانند و نیروهای خود را آموزش داده و نگه داشته‌اند، اکثرا واحدها دنبال افراد تازه فارغ‌التحصیل بی‌تجربه می‌گردند که هم حقوق کم دهند و هم روی فرد حاکمیت داشته باشند، چون آنها به یک امضا و مهر احتیاج دارند، نه چیز بیشتر.

حکیم مهر: به‌عنوان حرف آخر...

به‌نظر من واحدها باید رتبه‌بندی شوند و بر اساس رتبه‌بندی مسئول فنی بهداشتی استخدام بکنند. در حال حاضر حقوق یک دکتر / کاردان / کارشناس با رزومه 25 سال سابقه کشتارگاهی با یک تازه فارغ‌التحصیل هیچ فرقی ندارد و گاهاً افرادی در کشتارگاه‌ها مشغول به کار می‌شوند که حتی در دوران تحصیل هم یک‌بار به کشتارگاه نرفتند! و به راحتی نظام دامپزشکی استان‌ها برای این دوستان صلاحیت کار صادر می‌کنند.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.