به گزارش حکیم مهر، آخرین ورژن این رفتارها نیز که در فضای مجازی مشاهده شد و تصویر آن توسط یکی از همکاران برای حکیم مهر ارسال شد، بوسیدن آلت تناسلی سگ یکی از مراجعان از سوی دامپزشک مربوطه بود که دیگر جایی برای هیچ حرفی باقی نگذاشت. این شکل از نمایشهای تبلیغاتی این پرسش را در ذهن ایجاد میکند که حد و حدود حفظ شئونات حرفهای دامپزشکان در فضای مجازی چقدر است؟ به عبارت دیگر، دامپزشکانی که صاحب کلینیک یا بیمارستان دامپزشکی هستند، تا چه حد مجازند که در مقابل دوربین مانور نمایشی بدهند؟
شأن افراد توسط خودشان حفظ میشود
«یک نفر دوست دارد شغل خود را به عنوان یک کار علمی مهم معرفی کند و دیگری با ارائه انواع فیلمها از داخل مطب و نوع رفتارش با حیوانات، به دنبال جذب مخاطب بیشتر است. مسئله مهمی که وجود دارد این است که شأن و منزلت افراد توسط خودشان حفظ میشود»؛ این را رئیس جامعه دامپزشکی حیوانات کوچک به حکیم مهر میگوید: «فضای مجازی محلی برای انتقال اطلاعات است که این اطلاعات میتواند کاربردی، تبلیغاتی و ... باشد. این که بگوییم حد و مرز این اطلاعات تا چه اندازه باید باشد، واقعیت این است که نمیتوان برای آن چارچوب و حد و مرزی تعیین کرد.»
«دکتر فرخرضا کبیر» ادامه میدهد: «هر فردی بر اساس شخصیت و کاراکتر خود تمایل دارد که نوع خاصی از اطلاعرسانی را انجام دهد. یک نفر دوست دارد فقط اطلاعات علمی ارائه کند. دیگری صرفا راجع به خدماتی که در کلینیک خود ارائه میکند، آگهی میدهد و نفر دیگر راجع به محصولاتی که در کلینیک برای فروش عرضه میشود، اطلاعات منتشر میکند. در این میان یک نفر هم دوست دارد که هنرپیشه باشد، در موقعیتهای مختلف لایو بگذارد و حالتهای متفاوت خود و شرایط داخل کلینیک را نشان دهد. به نظر من حد و مرزی برای ارائه وجود ندارد و این مهم بستگی به خود فرد، میزان عرق او به دامپزشکی و علاقهاش به شغلش دارد.»
وی تصریح میکند: «خود افراد تصمیم میگیرند که دیگران چقدر به آنها احترام بگذارند و ما قادر نیستیم که برای سایرین، چارچوب مشخصی را تعیین کنیم. از نظر شخصیت حرفهای اگر همکاران از نوع رفتار کسی ناراحت باشند، آن ماجرای دیگری است.»
جذب مخاطب با بغل کردن و بوسیدن سگها
«چند وقت پیش یکی از دوستانم صفحه یک دامپزشک در اینستاگرام را به من نشان داد و گفت که ایشان فلان دامپزشک فارغالتحصیل فلان دانشگاه آزاد هستند که تایمهای ویزیتشان تا ۳ ماه آینده پر است. اگر ممکن است شما که استاد دانشگاه هستید، سفارش بنده را بکنید که به من وقت ویزیت دهند!»؛ این را معاون اسبق سازمان نظام دامپزشکی و عضو هیاتعلمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد به حکیم مهر میگوید.
«دکتر جمشید رزمیار» ادامه میدهد: «من دیدم بیشترین تبلیغی که این شخص در پیج خود دارد، مربوط به بغل کردن و بوسیدن سگهاست و از این طریق اقدام به جذب مخاطب میکند. یعنی به جای اینکه نحوه فعالیت، عمل جراحی و نتایج کار را به مخاطب نشان دهد، سعی میکند با سرو کله زدن با حیوانات و تظاهر به اینکه بیش از اندازه حیوانات را دوست دارد، جذب مخاطب کند.»
وی میافزاید: «گذشته از فعالیتهای اینچنینی که از سوی برخی دامپزشکان در اینستاگرام و فضای مجازی انجام میشود، حتی تبدیل شدن مطب دامپزشکی به جایی که درآمد آن به جای تشخیص، یبشتر از راه شستو شو و کوتاه کردن ناخن باشد نیز به نوعی ضربه زدن به رشته است. اینکه فعالیت حرفهای نداشته باشی و دائما از طریق پتشاپ، شستوشو، نظافت و آرایشگاه جلب مشتری کنی، یک فاجعه است.»
قانون چه میگوید؟
مرور قوانین مشابه در حوزه پزشکی، حکایت از این دارد که سازمان نظام پزشکی، برخی قوانین را برای کنترل محتوای منتشر شده در اینستاگرام وضع نموده و انتشار آن را منوط به کسب مجوز از این سازمان کرده است. سیام مردادماه سال ۹۸ بود که مدیر کل نظارت سازمان نظام پزشکی کشور با اشاره به برخی تبلیغات خارج از عرف در حوزه سلامت و امورپزشکی در فضای اینستاگرام گفت: «تمامی شاغلین حرف پزشکی و وابسته میتوانند با مراجعه به سازمان نظام پزشکی و اخذ مجوزهای قانونی، نسبت به تبلیغ در اینستاگرام اقدام نمایند.»
دکتر فرد رهنما ادامه داد: «تبلیغ در تمام شبکههای اجتماعی فضای مجازی، مشمول قانون و نظارت مستقیم سازمان نظام پزشکی است و اگر پزشکی بخواهد در فضای اینستاگرام تبلیغ کند، باید مطابق قانون با مراجعه به سازمان نظام پزشکی منطقهای که کار میکند، درخواست مجوز تبلیغات کند.» اما گویا چنین وضعیتی در حوزه دامپزشکی وجود ندارد.
تا زمانی که قانون نباشد، کسی بازخواست نمیشود
رئیس جامعه دامپزشکی حیوانات کوچک در گفتوگو با حکیم مهر معتقد است که در هر زمینهای میتوان قانون تدوین کرد اما تا زمانی که قانون وجود ندارد، کسی نمیتواند شخص دیگر را مورد بازخواست قرار دهد: «هر گاه قانون در یک مورد کاملا مشخص بود و بعد یک نفر خاص یا چند نفر از آن قانون کوتاهی کردند، میتوان شاکی و نسبت به آنها معترض شد، اما تا زمانی که قانونی وجود ندارد و تصویب نشده، نمیتوان از کسی خرده گرفت.»
دکتر کبیر خاطرنشان میکند: «من به شخصه ترجیح میدهم که بیشتر اطلاعرسانیها در راستای افزایش کیفیت زندگی حیوانات در خانهها یا پیش انسانها صورت گیرد، اما این نظر من است. برای قانون و قانونگذاری لازم است که تعداد زیادی دامپزشک کنار هم نشسته و راجع به آن صحبت کنند و به نتیجه برسند تا تبدیل به قانون شود. از نظر بنده اینستاگرام یا سایر بسترهای فضای مجازی میتوانند محل مناسبی برای تبلیغ باشند، اما بهتر است با توجه به شرایط کاری ما در کشور، تبلیغات به صورت آگاهانه صورت گیرد تا مانع از اختلال در روند کاری سایر همکاران شود. کمااینکه حرفه ما هنوز در کشور جا نیفتاده و خیلیها در تقابل با آن هستند. شاید میبایست با کمی تفکر و دقت بیشتر، این آگاهیرسانیها را انجام دهیم تا بتوانیم آن را به نفع حرفه تمام کنیم، نه اینکه علیه کل سیستم دامپزشکی از آن بهره برد.»
کنترل رفتار دامپزشکان در فضای مجازی برعهده سازمان نظام دامپزشکی است
معاون اسبق سازمان نظام دامپزشکی در گفتوگو با حکیم مهر معتقد است که کنترل رفتار دامپزشکان در فضای مجازی بر عهده سازمان نظام دامپزشکی است: «در سال ۸۷ و همزمان با معاونت بنده، آییننامه تبلیغات حرف دامپزشکی به رشته تحریر درآمد. در این آییننامه اینکه تبلیغات در فضای مجازی به چه شکلی انجام شود و حتی استاندارد تابلوها با الگوگیری از حرفه پزشکی و منابع مختلف جمعآوری و بر اساس حرفه دامپزشکی نوشته شد.»
«دکتر جمشید رزمیار» تصریح میکند: «علت اینکه آن زمان این کار را انجام دادم این بود که برخی دامپزشکان در تابلوهای تبلیغاتی خود ادعاهایی میکردند که سنخیتی با واقعیت نداشت. مثلا شخصی متخصص فارماکولوژی بود و به هر دلیلی مطب هم تاسیس کرده بود. در تابلوی خود عنوان نمیکرد که تخصص بنده علوم پایه و مثلا بافتشناسی است، بلکه مینوشت دکتر فلانی متخصص از دانشگاه تهران که این مساله باعث به اشتباه انداختن مردمی میشد که تصور میکردند آن فرد متخصص است، در حالی که اطلاعات او در حد دکتر عمومی بود و همین مساله باعث شد که به سمت نگارش این آییننامه بروم.»
شورای مرکزی سازمان نظام دامپزشکی توجهی به آییننامه نداشت
وی درخصوص سرنوشت این آییننامه با تاکید بر اینکه در حال حاضر آییننامه در سازمان موجود است، توضیح میدهد: «متاسفانه شورای مرکزی توجهی به آییننامه نداشت. علت آن هم این بود که ۹ نفر از ۱۷ نفر اعضای شورای مرکزی معادل ۴۸ درصد آنان نماینده دولت هستند و به اجبار در جلسات شرکت میکنند، نقشی در امور ندارند و کمکی هم نمیکنند.»
دکتر رزمیار با یادآوری اینکه این قانون زمانی برای اصلاح تا مجلس رفت و به جاهای خوبی هم رسید، خاطرنشان میکند: «اما این قانون با مخالفت بعضی افراد از بدنه صنف خودمان معطل ماند. در قوانین فعلی نیز ۳ وظیفه صدور کارت، تشکیل هیاتهای بدوی و انتظامی برای شکایات مردمی از دامپزشکان و استانداردسازی مشاغل از وظایف سازمان نظام دامپزشکی است که مورد سوم مغفول مانده است. بین سالهای ۸۶ تا ۸۹ هر ۱۲ کمیته تخصصی نظام را موظف کردیم که هر ۲ هفته یکبار جلسه تشکیل دهند و شروع به نگارش استانداردها کنند. حتی از سازمان استاندارد هم درخواست کردیم که نماینده بفرستد تا استانداردنویسی را به اعضای کمیتههای تخصصی آموزش دهند. در ادامه استانداردها در حوزههای مختلف مثل استانداردهای امکانات و تجهیزات کلینیک یا تبلیغات دامپزشکان نوشته شد؛ حتی نظر ما این بود که دامپزشک نباید در جاهایی که ممکن است شأن حرفه زیر سؤال برود، مطب راهاندازی کند.»
سازمان نظام دامپزشکی باید دیدهبان داشته باشد
وی در گفتوگو با حکیم مهر تاکید میکند: «همانطور که سازمان دامپزشکی کشور متولی حاکمیت و نظارت است و نباید وقت خود را در کارهای جزئی تلف کند، کار اصلی سازمان نظام دامپزشکی هم همین مراقبتهاست. به این معنا که باید دیدهبان داشته باشد و منتظر شکایت دیگران نماند، بلکه خودش باید در فضاهای مجازی مشارکت داشته و این مسائل را رصد کند و کوچکترین تخلفی را که دید، بهعنوان مدعیالعموم در قوه قضاییه شاکی شود؛ فردی را که چنین تبلیغاتی انجام میدهد، بخواهد و پروانه او را کنسل کند.»
دکتر رزمیار ضمن اظهار تاسف از اینکه آییننامه مربوط به تخلفات دچار مشکل است، میگوید: «مجازات آییننامه در بدترین شرایط ۶ ماه تعلیق یا تعلیق کامل است، در حالی که میتواند کامل تغییر کند. کمااینکه آن زمان قوه قضاییه لایحهای به نام جرمزدایی داده بود که چندین جلسه به کمیسیون دولت رفت و قرار شد آییننامه ما هم دستخوش تغییر و جریمهها سنگینتر شود. متاسفانه درحال حاضر مجازات بدترین جرم در نوبت اول، نهایتا یک اخطار شفاهی یا کتبی است. وظیفه سازمان نظام است که این موارد را بازنگری و برخوردها را جدیتر کند. کمااینکه بنده بارها دیدم وقتی مردم عادی از یک دکتر دامپزشک شکایت میکنند، تا این شکایت بخواهد از پروسههای هیات بدوی استانی بگذرد، در تهران تایید شود و دوباره برگردد و تجدید نظر شود، بین یک تا دو سال زمان میبرد که در نهایت بخواهد به همان حکم تذکر شفاهی یا کتبی ختم شود.»
راهکار چیست؟
اما حالا که محتوای فضای مجازی بیشترین استفاده را از خلاء قانونی میبرد و برخی دامپزشکان توجهی به حفظ شأن حرفه ندارند، سؤالی که پیش میآید این است که بالاخره راهکار چیست؟
معاون اسبق سازمان نظام پزشکی معتقد است که تنها راهحل این معضل این است که ابتدا آییننامه تبلیغات در حرف دامپزشکی تصویب و مورد حمایت سازمان دامپزشکی و نظام دامپزشکی قرار گیرد و افراد ملزم شوند به اینکه تبلیغات آنها در فضاهای مجازی و غیرمجازی متناسب با شغل و شأن حرفه دامپزشکی باشد.
وی در گفتوگو با حکیم مهر میافزاید: همچنین راهکار دیگری که دنیا نیز مسیر آن را طی کرده و ما نیز زمانی آن را مطرح کردیم این است که نباید هر کسی که فارغالتحصیل میشود، اجازه کار داشته باشد. فارغالتحصیل شدن مثل علاقه به نفاشی و سینماست. فردی که رشته هنر یا سینما میخواند لزوما نقاش یا هنرپیشه نیست. در دامپزشکی نیز همین وضعیت صادق است و دنیا به این رسیده است. در آمریکای شمالی و کشورهای پیشرفته، دامپزشک بعد از فارغالتحصیلی از دانشگاه، اجازه تاسیس مطب ندارد، مگر اینکه برخی دورههای خاص را زیر نظر دامپزشکان معتبر، با سابقه بالا و مورد تایید بگذراند. امتحانات شفاهی، کتبی و عملی از او گرفته میشود و بعد به او اجازه کار داده میشود. این در حالی است که خیلی از دانشکدههای ما حتی در سطح آموزشکده هم نیستند، با این حال نام دانشکده را یدک میکشند و فارغالتحصیل بیرون میدهند. این فارغالتحصیل ناخودآگاه به سمت رقابتهای ناسالم میرود که یکی از جنبههای آن تبلیغات ناسالم در جذب مشتری است.
در پایان انتظار میرود که اولا خود دامپزشکانی که از روشهای غیرمعمول اقدام به جذب مخاطب در فضای مجازی میکنند، راه و روش خود را تغییر داده و کمی شأن و منزلت حرفه را در نظر گیرند. ثانیا سازمان نظام دامپزشکی خود را موظف به رصد رفتارهای اینچنینی در فضای مجازی کند و با ابزارهای قانونی از رشد چنین پیشامدهایی جلوگیری به عمل آورد.
احتمالا از این به بعد هم صاحب حیوانات با دیدن این چیز ها همین احترام جزئی رو هم نمیزارن و میان توی کلینیک میگن دکتر فلانی آلت سگمون رو بوسید تو چرا نمیبوسی !!!
اما نظام دامپزشکی اینقدر درگیر ........ که قانون گذاشتن فقط باعث میشه نور چشمی ها عزیزتر بشن و بقیه با این قانون ها سالها برن دادگاه و هیات انتظامی. حرف شما روی کاغذ درسته اما در شرایط فعلی نظام دامپزشکی این قانونا عملا به درد نخور و بلکه اسیب زنندست.
سر پزشک یا دامپزشک شلوغ باشه وقت تبلیغات پیدا نمیکنه !! اگر تبلیغ میکنه ، بخصوص آنچنانی ، پس معلومه یک چیزی کم داره و اون چیزی نیست جز مشتری دائمی !! چرا مشتری دائمی نداره ! چون هر کس میرود بزودی متوجه میشود تنها کاری که طرف بلده نمایشه نه درمان !!