حکیم مهر: «تابناک» نوشت:
عمل جراحی توله یوزپلنگی که شانزدهم مرداد پس از تصادف جادهای در سمنان به تهران منتقل شد و هفت روز پس از تصادف، در پارک پردیسان تهران جان باخت، حاشیههای بسیاری را به همراه داشت که هنوز پایان نرسیده؛ این حاشیهها ساعاتی پس از عمل جراحی این توله یوزپلنگ ۱۸ ماهه در فضای مجازی آغاز شد و سپس به رسانهها کشیده شد.
«دکتر ایمان معماریان» دامپزشک پارک پردیسان و «دکتر محمد ملازم» متخصص رادیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران که این روزها خود را برای برگزاری کارگاهی با موضوع «راهکارهای عملی برای افزایش نفوذ و شهرت در جامعه دامپزشکی» آماده میکند، ساعاتی پس از عمل جراحی این توله یوزپلنگ که در یک بیمارستان دامپزشکی خصوصی انجام شده بود، با انتشار تصایر و توضیحاتی در فضای مجازی، عمل جراحی حیوان را اقدامی کور و نمایشی با هدف تبلیغات عنوان کردند که به جز تحمیل درد مضاعف به حیوان حاصلی نخواهد داشت.
این دو دامپزشک همکار در باغ وحش ارم تهران که سال گذشته، عمل جراحی پلنگ رودسر را هم مورد انتقاد قرار داده بودند، چند روز پس از عمل جراحی توله یوز تصادفی سمنان، انتقادات خود نسبت به این عمل جراحی را در رسانههای رسمی کشور منعکس کرده، از تعجیل در انجام عمل جراحی بدون انجام MRI گله کردند و حتی مرگ توله یوز، طی روزهای بعد را پیشبینی کردند. پیشبینی ناگواری که متاسفانه به وقوع پیوست.
دو روز پس از مرگ توله یوز تصادفی سمنان، رسانهها با انتشار یک گزارش رادیولوژی با سربرگ دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران و با امضای دکتر محمد ملازم که خطاب به دکتر ایمان معماریان تنظیم شده بود، نوشتند که دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، علت مرگ حیوان را بر اساس رادیولوژی، سیتیاسکن و پاتولوژیِ انجام شده، شکستگی مهره و خونریزی ناشی از عمل جراحی اعلام کردهاست.
انتشار این گزارش سبب شد «دکتر حمیدرضا فتاحیان» متخصص جراحی دامپزشکی که عمل جراحی توله یوز سمنان را عهدهدار شده بود، توضیحاتی را در رابطه با چرایی تعجیل در عمل جراحی ارائه کرده و دو دامپزشک فوق را به دلیل عدم برخورداری از تخصص جراحی، فاقد صلاحیت نقد این عمل بداند. وی با بیان اینکه علت مرگ را باید متخصص پاتولوژی اعلام کند نه رادیولوژیست، انتقادات مبسوطی را نسبت به گزارش کالبدگشایی توله یوز در رسانهها منعکس کرد.
دکتر فتاحیان در واکنش به گزارش منتشر شده درباره علت مرگ توله یوزپلنگ گفت: تشخیص علت مرگ به هیچ عنوان بدون گزارشی مستند به اسناد پاتولوژی میکروسکوپیک قابل قبول و قابل اطمینان نیست. هر کس که زبان علم را میشناسد میداند که تشخیص علت مرگ منوط به بررسی میکروسکوپی ساختارهای حیاتی مانند قلب، عروق، ریه، کلیهها و کبد میباشد.
وی افزود: به خوبی میتوان اعلام کرد که نویسندگان یا نویسنده محترم گزارش، متاسفانه نه اطلاعی از علم جراحی و عوارض بعد از جراحی دارند و نه ناحیه آناتومیک ستون مهرهها را به خوبی میشناسند؛ بنابراین استناد به گزارش تصویر برداری و کالبد گشایی (متخصص تصویر برداری به هیچ عنوان اجازه اعلام نتیجه کالبدگشایی را ندارد) بدون لحاظ نمودن مجموعه موارد مذکور نمیتواند پایه علمی، عقلانی، تخصصی، خردمندانه، و حرفهای و حتی رعایت شأن رشتههای علوم بالینی، پاتولولوژی و کلینیکال پاتولوژی داشته باشد.
از سوی دیگر، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران با انتشار اطلاعیهای، اعلام علت مرگ توله یوزپلنگ سمنان را تکذیب کرد و توضیح داد، که گزارشها و توضیحات منتشر شده درباره علت مرگ توله یوز، نظر شخصی نویسندگان بوده، نه نظر دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران.
این اتفاقات سبب شد، دکتر محمد ملازم، متخصص رادیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران که پیش از مرگ حیوان، عمل جراحی را نقد کرده و پس از مرگ حیوان، علت مرگ را خونریزی ناشی از عمل جراحی اعلام کرده بود، طی مصاحبهای با رسانهها اظهاراتی که به نقل از وی منتشر شده را تکذیب کرده و به رخ دادن اشتباهاتی در ترجمه گزارش رادیولوژی اشاره کند.
او همچنین توضیح میدهد که توضیحات منتشر شده درباره مرگ این توله یوز، بر اساس ویرتوپسی انجام شده و رسانهها به اشتباه از واژه پاتولوژی استفاده کردهاند؛ این در حالی است که به نظر میرسد این بار هم به اشتباه از واژه ویرتوپسی (کالبدگشایی مجازی) استفاده شده است، چرا این تکنیک نوپا و هزینهبر تا کنون تنها در برخی کشورها در پزشکی قانونی مورد استفاده قرار گرفته و البته اخیرا به عنوان پایه تحقیقات و برخی موارد بسیار اندک در دامپزشکی قانونی در کشورهای صاحب این نگاه جدید انجام شده است!
به علاوه این تکنیک، خود، سیتیاسکن را هم شامل میشود، حال آنکه نویسندگان گزارش مذکور مدعی هستند نتایج را بر اساس رادیوگرافی، سیتیاسکن و ویرتوپسی (که خود سیتیاسکن را شامل میشود و تا کنون در ایران مورد استفاده قرار نگرفته) اعلام کردهاند. از سوی دیگر، ویرتوپسی خود مطالعات دقیق مانند فتوگراماتری، MRI و قلمهای نوری را طلب میکند در حالی که در مورد این توله یوز، حتی MRI هم صورت نگرفته است.
اما اینکه چرا انجام یک عمل جراحی سبب اعتراضات نامتعارف دو دامپزشک عمومی شده و علاوه بر به وجود آوردن حاشیههای بسیار، شکافی عمیق در جامعه دامپزشکی ایجاد کرده، پرسشی است که ساعاتی پیش، بیانیه سازمان نظام دامپزشکی را به همراه داشت.
سازمان نظام دامپزشکی در این بیانیه خواهان پایان تنشهای موجود در پرونده عمل جراحی توله یوز سمنان شده و نوشته است:
«از آنجا که فرآیند درمان اینگونه حیوانات نکات فنی و حرفهای خاص و بعضاً کاملاً تخصصـی را در بر مـیگیرد، توقع مـیرود همکاران عزیز و کلیه دامپزشکان و نهادهـای محترم مرتبط با موضوع فوق بحث و تبادل نظرهـای علمـی و تخصصـی مرتبط با درمان توله پوزپلنگ مصدوم را در جایگاه ویژه خود و در قالب هماندیشـیهای علمـی دنبال نموده و از کشانده شدن دامنهی بحثهـای تخصصـی به خارج از حریمها و کرسیهای علمی و تحقیقاتی پرهیز نمایند.
سازمان نظام دامپزشکی که همواره صیانت از شئونات حرفهای و ضوابط و مقررات و قوانین مرتبط با دامپزشکی را به عنوان یکی از ارکان فعالیتهای خود در مد نظر داشته است، جهت رعایت منزلت و جایگاه ارزشمند حرفه دامپزشکی موضوع فوق را به کمیته تخصصی حیات وحش و حفاظت از محیط زیست این سازمان جهت بررسیهای علمی و تخصصی ارجاع داده است و انتظار میرود دامپزشکان و متخصصین محترم هرگونه نقطه نظرات علمی و تخصصی خود را جهت ارزیابی و اعلام نظر تخصصی به کمیته ارسال نماید.»