حکیم مهر - بیماری تب برفکی بیماری ویروسی است که در نشخوارکنندگان موجب تلفات و ضرر و زیان اقتصادی سنگینی می گردد. این بیماری سال هاست که در کشور ما وجود دارد و به اصطلاح علمی اندمیک شده است با توجه به اینکه مسئولیت مبارزه با بیماریهای دامی و مخاطرات اقتصادی و انسانی آن بر عهده سازمان دامپزشکی کشور است، صلاحیت دارترین سازمان برای اطلاع از روند رخدادهای این بیماری سازمان دامپزشکی کشور می باشد.
صرفنظر از لطمه هایی که شیوع این بیماری بر اقتصاد ملی و صنعت دامپروی کشور می زند، اگر از دیدگاه صرفاً صنفی هم به موضوع بنگریم، این بیماری با حذف دام های مولد کشور و کاهش جمعیت دامی، نقشی مستقیم در افزایش بیکاری دانش آموختگان رشته دامپزشکی و ضربه به وضعیت معیشتی ایشان خواهد داشت.
فراموش نمی کنیم آنچه را که در سال 94 رخ داد و دامنه آن تا اوایل سال 95 نیز ادامه داشت، بر اساس آمارهای رسمی منجر به تلف شدن بیش از 13 هزار رأس دام در کشور گردید (اینجا).
آنچه که بهانه نگارش این یادداشت را فراهم آورد، طغیان زودهنگام بیماری تب برفکی در چند استان کشور است. معمولاً طغیان این بیماری در فصول سرد سال دردسرساز می شد، ولی امسال در اوج گرما و در حالی که هیچ کس انتظار شیوع این بیماری را نداشت، چند استان کشور را در بر گرفت (اینجا) و حتی گزارش آن به اخبار 20:30 سیما نیز کشیده شد. به نظر می رسد چنانچه تدبیر مناسبی از سوی دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی سازمان دامپزشکی کشور در این خصوص اندیشیده نشود، امسال در فصول سرد سال باید شاهد قلع و قمع دام های کشور بر اثر ابتلا به این بیماری باشیم.
هر چند در سال 94 و 95، اختلافات مالی به وجود آمده بین سازمان دامپزشکی کشور و موسسه رازی و در نتیجه عدم تامین واکسن مکفی به عنوان مهمترین دلیل طغیان این بیماری در کشور اعلام شد، این انتظار می رفت که سازمان دامپزشکی با برنامه ریزی مناسب و صحیح، از شیوع این بیماری در سال های آتی جلوگیری نماید.
مسئولیت اصلی مبارزه با این بیماری بر عهده دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی سازمان دامپزشکی کشور قرار دارد. با هم نیم نگاهی به اظهارات مدیر کل محترم این دفتر طی دو سال اخیر می اندازیم:
2. انتقاد مجدد مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی سازمان دامپزشکی از عملکرد موسسه رازی
4. بودجه دامپزشکی پاسخگو نیست، دامداران خودشان واکسن تب برفکی بخرند
5. توقف تولید واکسن تب برفکی در مؤسسه رازی/ منشاء ویروس تب برفکی از عربستان و ترکیه است، نه پاکستان
10. بیماری تب‌برفکی از نظر سازمان دامپزشکی بصورت کامل تحت کنترل درآمده است
11. مشکل اصلی مبارزه با بیماری تب برفکی در کشور، کمبود واکسن است/ وضعیت تب برفکی چندان حاد نیست
12. ۲۷۰ کانون تب برفکی در کشور شناسایی شدند/ قم و آذربایجان غربی در صدر آمار
چند نکته در اظهارات مدیرکل محترم دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی سازمان دامپزشکی بیشتر به چشم می خورد:
1- کمبود بودجه: هرچند ما هم به این نکته اذعان داریم که اعتبارات سازمان دامپزشکی کشور کافی نبوده و باید افزایش یابد، ولی اینکه کلیه نقاط ضعف و مسئولیت طغیان بیماری ها را به گردن کمبود اعتبارات بیندازیم، چندان صحیح به نظر نمی رسد. اگر چنین باشد، پس «مدیریت» و «برنامه ریزی» مسئولین چه ارزشی دارد؟ کلیه وزارتخانه ها و سازمان های دولتی به نوعی با کمبود بودجه و اعتبارات دست و پنجه نرم می کنند، ولی شانه خالی کردن از بار مسئولیت با نام کمبود بودجه هیچگاه پذیرفتنی نیست. اگر به علت کمبود اعتبارات نمی توان جلوی طغیان بیماری را گرفت، پس چه فرقی می کند یک دامپزشک متخصص، مدیریت مجموعه را برعهده داشته باشد، یا فرضاً یک دانش آموخته رشته حسابداری؟!
2- ورود سویه های جدید خارجی: هر چند ورود سویه های جدید ویروس ممکن است موجب کم اثر شدن واکسیناسیون گردد، ولی سازمان دامپزشکی کشور می تواند با هماهنگی با موسسه رازی و سایر شرکت های تولیدکننده واکسن داخلی (یا خارجی) در سریع ترین زمان و پیش از ورود سویه های جدید به کشور، نسبت به تامین واکسن موثر بر علیه بیماری اقدام نموده و ایمنی لازم را در دام های کشور ایجاد نماید.
3- استقبال کم دامداران از واکسیناسیون: مساله تب برفکی به همین جا ختم نمی شود بلکه همانگونه که در خبرهای رسانه ها و محافل تخصصی مطرح گردیده است، دامداران حرفه ای و دامداران مالک دام های سنگین بنا به دلایل متعدد از انجام واکسیناسیون توسط بخش دولتی اجتناب می نمایند که یکی از دلایل آن ممکن است سخنان ضد و نقیض مسئولین مربوطه در این خصوص باشد؛ به هر حال دامداری که کار حرفه ای پرورش دام اصیل را انجام می دهد، حق دارد که در این موارد از خود حساسیت نشان بدهد و دام خود را بستری برای آزمون و خطا قرار ندهد. در اینجا می توان به واکسن هندی که بنا به اذعان سازنده قرار بود 9 ماه ایمنی بدهد و یا واکسنی که قرار بود فرانسوی باشد و ترکیه ای از آب درآمد، اشاره نمود. البته کم نیستند شرکت هایی که واکسن اروپای شرقی را با نام فرانسوی به دامداران کشور می فروشند.
از سوی دیگر مسئله مهمتری که در این میان رخ داده است عدم انتشار رسمی اطلاعات و آمار از سوی دفتر مبارزه سازمان در خصوص بیماری تب برفکی و واکسن های مورد آزمایش و مصرف گرفته در کشور است که بهره برداران را به سمت کانال های غیر رسمی که اخبار و اطلاعات به روز در خصوص مدت زمان و سطح ایمنی ایجاد شده توسط واکسن ها را منتشر می کنند سوق می دهد. انتشار منظم اخبار، اطلاعات و آمار رسمی و دقیق درخصوص بیماری تب برفکی، نوع واکسن های موجود، میزان ایمنی و اثربخشی هریک از واکسن های موجود از سوی دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی سازمان دامپزشکی، می تواند ضمن جلوگیری از گسترش شایعات، موجبات همکاری هر چه بیشتر دامداران با بخش دولتی را فراهم آورد.
4- بیماری تحت کنترل است: به نظر می رسد از دیدگاه مسئولین مربوطه، هیچگاه اپیدمی در کار نیست و بیماری همیشه در کنترل سازمان دامپزشکی کشور قرار دارد و این رخدادهایی هم که در کشور ملاحظه می شود، سیر طبیعی بیماری است. هرچند ممکن است برداشت ما این باشد که بیماری در ید با کفایت مسئولین اسیر است و هر وقت که صلاح بدانند بیماری را رهاسازی می کنند تا مقداری دام بکشد و بخورد بلکه دلش خنک شود!، ولی از نظر دامداری که واکسن هم تزریق کرده است، این بیماری در حال حاضر به نوعی همه گیری غیر قابل کنترل بدل شده است و لاشه دام هایش زنده و مرده روی دستش مانده و ضرر و زیان اقتصادی هنگفتی را متحمل گردیده است.
متاسفانه علیرغم وجود نیروهای متخصص و قوی در دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی سازمان دامپزشکی کشور، مسئولین مربوطه نتوانسته اند با بهره گیری مناسب از این نیروها، این بیماری را که سالانه لطمات زیادی به صنعت دامپروری کشور و به تبع آن وضعیت معیشتی دامپزشکان وارد می نماید، کنترل نمایند.
به ضرس قاطع عرض می کنیم، اگر چنین طغیان هایی در هر کشوری از دنیا (بجز ایران) رخ داده بود، مسئولین مربوطه نه تنها از سمت خود استعفا می کردند، بلکه به علت قصور در انجام مسئولیت محوله و لطمه به اقتصاد ملی کشور، مورد بازخواست قرار می گرفتند ولی در اینجا باید منتظر گرم شدن یا سرد شدن هوا برای کنترل بیماری توسط تغییر فصول باشیم!
عدم وجود سیستم مدیریت بحران اپیدمی های بیماری های دامی و سپردن عنان کنترل این بیماری ها به دستان طبیعت، نیازمند بازنگری فوری از سوی سازمان دامپزشکی کشور می باشد.
سلام. مهمترین ابزار کنترل این بیماری : ۱)نیر‌وی فکری و مطالعات است که فعلا در دفتر مبازره با بیماری های دامی جایش خالی است. چون مطالعه ات درستی را ما سراغ نداریم سلام همانطور که خودتون گفتید ویروس از ترکیه و عربستان پودر سال ۹۴وارد شده ولی هیچکدام از مسئولین اونا استعفا ندادن به ضرس قاطع میگم کتمان حقایق توسط یک نویسنده و غیر علمی مطرح کردن یک طغیان توسط یک شخص با توجه به اثراتی که بر افکار عمومی داره با برخورد قاطعی روبرو میشه انتشار آمار و اطلاعات دقيق بيماري در استانها حق ما دامداران و وظيفه اصلي كاركنان دولت است متاسفانه اين اطلاعات بصورت محرمانه نگهداري ميشوند و احيانا اگر هم منتشر بشوند كه نميشوند نوشداروي بعد از مرگ سهراب هستند و آنقدر هجويات به آن اضافه ميشود كه كسي از آن سر در نمي آورد حتي خود آمار دهنده از بين موسسه رازي و شركتهاي توليد كننده ، اتحاديه دامداران ، شركتهاي وارد كننده و رسانه هاي تخصصي هر كي تك آورد مسئوليت تب برفكي رو به عهده بگيره تا اعطامش كنيم بلكه مديران سازمان بدون دغدغه فكري گسترش بيماريها در كشور را ديده باني كنند به هر حال همكارن و استرس براي پوست وشون خوب نيست واقعا طغیان بیماری داشتیم یا جنگ قدرت تازه ای شروع شده؟!! به عنوان فردي كه 25 سال در سازمان دامپزشكي كار كرده و ده سال مسئوليت اداره مبارزه با بيماريهاي دامي را به عهده داشته و به صورت تخصصي تب برفكي كار كرده و سالهاي زيادي از عمر خود را با تب برفكي همراه بوده و دوره هاي متعددي را از كارشناسان تب برفكي فائو و EUFMD تلمذ كرده اعلام ميدارد كه مشكل اصلي تب برفكي ضعف مديريت در رده هاي مختلف مديريتي سازمان و ادارات كل دامپزشكي بويژه دفتر بهداشت و مديريت بيماريهاي سازمان مي باشد . سالهاي گذشته جمعي از افراد باتجربه و صاحب علم تب برفكي مدتها زير نظر كارشناسان خارجي مطالعه و بررسي كردند كه ماحصل آن تدوين يك استراتژي كاملي بود براي كنترل بيماري در كشور كه با حضور مدير فعلي دفتر نه تنها كل طرح مغفول واقع شد. بلكه اكثر كارشناساني كه در آن مشاركت داشتند نيز كنار گذاشته شدند و حتي در بحراني ترين زمانها هم از انها نظر خواهي نشده واگر شده مخالف نظر آنها عمل شده است. . متاسفانه با اين اوضاع انتظاري بيش از اين نمي رود . 
با سلام خدمت همکاران محترم جناب محمد مهدي عزيز ناشناسي كه دنبال طغيان جنگ قدرت هستن بايد بدونن كه مگه جنگ قدرت تموم شدنيه كه دوباره بخواد شروع بشه تا وقتي كه عوامفريبي تو اين رشته هست جنك قدرت تموم شدني نيست و اين فيلم تا به بلوغ رسيدن جامعه ادامه خواهد داشت 
بیماری در شهرستانهای با جمعیت دامی بالا در استان آذربایجانغربی بیداد میکندهیچ مسیولی هم استعفا نداده است اعتماد دامداران را به مراکز مایه کوبی کم شده است 
سوی مدیریت در ادارات کل استان باعث شده که واکسنها بجای تزریق در بازار بفروش برسد بازار دواب محل فروش واکسن است روسای محترم بجای مبارزه با بیماری تب برفکی دنبال کار خودشون هستند سپردن کار به کارشناسان مجرب لازم است تب برفکی از مجتمع ها و دامداری های پرواربندی در روستاها شروع میشه، اکثر جابجایی دام ها بصورت غیرمجاز می باشد، بیشتر دام های وارد شده فاقد سابقه واکسیناسیون هستن، تعداد سویه های در گردش کشور در یک دهه بیش از 10 سویه بوده است، سویه های بکار رفته در واکسن غالبا سه یا چهار سویه است، پوشش واکسیناسیون در کشور کمتر از 50 درصد است، قیمت واکسن خارجی با دستمزد آن به 10 هزارتومان می رسه! بیمه خسارت کاهش وزن دام مبتلا رو نمی ده تازه اگر تلفاتی هم باشه دست دامدار رو چیزی نمی گیره و... | خوب حالا که شما همه اینها رو میدونی و قبول هم داری که حضرت مسیح نیستی بی زحمت از روی اون صندلی بلند شو حضرت مسیح بیاد بشینه سرجاش اوضاع رو درست کنه | آقای ناشناس، بنده الان مرکز مایه کوبی دارم و اتفاقا درآمد خوبی هم از این واکسیناسیون. حضرت مسیح هم اگه بیاد یک بار مرده رو زنده می کنه بقیه رو میزاره برای شما!!! بیماری تحت کنترل نیست اخبار بیماری تحت کنترل است اکنون زمان مناسبی برای گزارس کانونها نیست چون تعدادی از آقایان مدیر و روسا در فکر تثبیت مدیریت و ترفیع جایگاه خود هستند .بهتر است دامداران خودشان با همکاری بخش خصوصی اقدام کنند چون بخش دولتی سرشان شلوغ است ازهمکار ناشناس که لطف فرموده و محترمانه فرمایشاتی مرقوم فرمودهاند تشکر می شود اما همکار محترم در 10 منطقه شهر که فقط 2منطقه حدود 80در صد دامداریها مبتلا شده و در بقیه مناطق اشکال خاصی مشاهده نشده ودر یکی از مناطق که روستایی هست که 10000 گوساله پروار داشته و شیوع بیماری حد اکثری را داشته ایم چه توجیهی می توانیم داشته باشیم چرا اهمال سایر ارگانها را ندیده می گیریم کدام ارگان اجازه داده که در یک روستا 10000 گوساله بدون مجوز پروار شوند چرا ما دامپزشکان سعی می کنیم سهل انگاری سایر ارگانها را ندیده گرفته و یکدیگررا متهم می نماییم سلام به همكاران اين انشاء حتي براي دبيرستان هم مناسب نبود چه برسه به اطلاع رساني در حد ملي چرا؟ 1- در ابتدا ميگه گوشه اي از حرف هاي مدير كل دفتر بيماريها بعد رفرانس را كه نگاه ميكني حرف ها را كس ديگري زده 2- اشارات بيشتر به صورت كنايه هاي غير علمي و غير فني است تا استنتاج منظور نويسنده به خواننده القاء بشه مثلاً يكي از مشكل نبود مالي صحبت مي كنه نويسنده انشاء براي اينكه بگه نه اينكه ميگه غلطه و كمبود بودجه ربطي به تامين واكسن نداره و پول نداشتن اتفاق درستيه ميگهبقيه هم پول ندارن اگه اينطوره ايندفعه اگر پليس شما را به دليل سرعت رفتن جريمه كرد جواب بده كه خوب بقيه هم تند مي رن بعد ببين چي جوابت ميدن.2- نه اينكه اين بنده خدا كه نويسنده انشاء هست كف بينه فكر ميكنه قبل از ايجاد موتاسيون و تغيير ويروس كسي ميتونه پيشگويي كنه كه هيچ واكسن اون رو هم بسازه اين هم نشانه عدم تسلط علمي اشان به موضوعه 3- حتماً چند بار رفتي گزارش تهيه كردي اينجوري كه ديگه جوابت رو نمي دن و اصرار داري حتما اطلاعات و اخبار به شما مرتب گزارش كنن.4-لطفاً يكي از همكارها براي نويشنده انشاء فرق بين اندمي، هيپر اندمي، اپيدمي، كنترل، ريشه كني و بقيه چيزا رو توضيح بده ايشون به كلمه كنترل حساسيت دارن 5- معيشت همكاران را هم دليل مداخله غير خود قرار ندهيد كه توجيه مناسبي نيست 6 - به اون عزيزي كه ميگه خيلي با تجربه هست و چون در جلسات دعوتش نمي كنن پس بقيه بي كفايتن بايد گفت عزيزم آزموده را آزمودن خطاست شما اگر شفا ده بودي برادر من قبل از اينا شفا داده بودي و كار را درست كرده بودي بحث EuFMD و بقيه چيزا جاي خود آقاياني كه در دفتر هستند هم اين دوره ها را گذرانده اند.مطمئن باشيد اين حرف هاي استعفا و غيره كه زده مي شه بنيان ادله شما را در گفتار سست تر مي كنه و در واقع همون جنگ قدرته كه ميگين انگار اگر كسي كنار بره شما رو جاش مي زارن يا ويروس تب برفكي هم مي ترسه كه نكنه اون هم بايد كنار بره طبيعتش رو عوض كنه . واقعيت اين هست كه برادر ها تا زماني كه فردي راست ميگه شما با هاش كج بر خورد ميكنين همينه بهتره به جاي اين همه بدي كه ديدي ثمرش را خوبي چه بدي داشت كه يكبار نكردي؟!!! بهتره جاي اين حرف هاي بي دليل يك مقاله از تب برفكي بنويسيد كه اگر دامداري اين سايت .... را باز كرد و خوند چيزي ياد بگيره بريد ببينيد كشور هاي موفق در ريشه كني اين بيماري چه كردند و نكات موفقيت آنان را دسته بندي كنيد نه حرف هاي اين و آن را.!!! بريد راههاي برون رفت ايران از مشكلات جاري را بيابيد و نقش صنف دامپزشك در اجراي آنها را دست برداريد از اين همه حرف هاي بي نتيجه | سلام و هزاران درود خدمت بزرگ انشا نویسان ............. (بجز دامپزشکیشون) ناشناس ١٥:٥٥ راست ميگه خب برادر! سلام دوستان ؛از شما دوستاندمیخواهم خویشتن داری کنید .موضوع را شخصی نکنید .حرمت نگه دارید.از حکیم مهر هم خواهش میکنیم.وقتی مطالب به دعوای طرفین رسید واتلاف وقت و شکستن حرمتها کمی خوددار باشد.بحث به این مهمی در خصوص تب برفکی که ثروت ملی واشتغال واقتصاد راتحدید میکند نیازمند چندین نشست علمی با حضور دانشمندان ایرانی وخارجی است نه جای .........یات. متشکرم ديدين ميگم بي منطقين من جوابتون و دادم به مدير كل دفتر نسبت دادين خدا هدايتتون كنه . اوني كه فكر كردي دنيا با انتقادات بي خاساس شكل گرفته و پيشرفت كرده اشتباه گرفتي برادر اون انتقادات بجا و سازنده است نه غرغر 
فقط ايكاش در مورد يكي از توهمات و دايي جان ناپلئون بازي مديران هم صحبت مي شد و آن ارتباط بيماريهاي فراگير با داعش بود كه مدتي هم مردم را با اين موضوع سرگرم كردند